Koç çözümü danışanın kendi kendine bulmasını farklı yöntemler ile sağlayarak, danışanın kendi kendine yeterliliğini artırır. Burada kilit kelimeler “Farkındalık oluşumu ve İsteklilik” tir. KOÇ cevaplara önceden sahip olmadığından, kendisinden Danışanına Mentor ya da Danışman gibi doğrudan hazır çözüm sunması beklenmemelidir.

KOÇLUK; Yargılama yapmadan ve boşluk aramadan, tavsiye ya da öneride bulunmadan, kişileri sorunları ile değil, olduğu gibi görerek, süreç ve gelecek odaklı ilerlemektir. Koçluk ilişkisindeki amaç; koçun desteğiyle danışanda farkındalık oluşturarak, yaratılan farkındalık ile danışanın kendi belirlediği hedefe ulaşması ve sorunlarının üstesinden tek başına gelmeyi öğrenmesinin sağlanmasıdır.

MENTOR kelimesinin kökeni Yunan Mitolojisinden gelmektedir. Odyssey’ de belirtildiğine göre Ithaca Kralı Ulysses savasa gitmeden önce oğlu Telemachus’ u hem koruması hem de bilgi ve deneyimi ile yetiştirmesi için en yakın arkadası Mentor’a emanet eder. Kralın savaştan dönmesi yirmi yıl alır ama bu sürede Mentor Prensi, Kralın yokluğunda onun yerini alacak tüm bilgi ve deneyimi aktararak eğitmiş ve yetiştirmiş olacaktır.

Bugün MENTORLÜK sisteminin kullanılmasındaki ana amaç; Çoğunlukla iş yaşamındaki insan potansiyelini geliştirmek, kurum kültürünü aktarmak ve sadece akademik açıdan değil, deneyimsel açıdan da daha etkin bir insan kaynağı yaratmaktır.

Beş Temel Yaklaşım Nedir? Koç ve Mentor kimdir?

Aşağıdaki 5 Temel yaklaşımı anlamak önemlidir: 

• Eğitmen yaklaşımı: "En iyi uygulama yöntemi böyledir..."
• Danışman yaklaşımı: "Doğru çözüm budur, bu şekilde yapabilirsiniz."
• Mentor yaklaşımı: "Beni izleyin ve yaptıklarımı örnek alın."
• Koç yaklaşımı: "Ne yapmayı istiyorsun?"
• Psikolog ve Terapist yaklaşımı: "Kendinizi anlatır mısınız? Şu ankinden daha farklı düşünmeniz veya hissetmeniz konusunda size nasıl destek olabilirim?"

• Koç, amacınıza ulaşmanızda sizi harekete geçirir
• Koç, gelişmeleri sizinle birlikte izler.
• Koç, iç zenginliğinizi ve potansiyelinizi açığa çıkarır.
• Koç, farkındalık yaratırken sizi hem zorlar hem de motive eder.
• Koç, hedeflerinizi gerçekleştirmek için gereken araç ve desteği temin ederken kendinizi tanımanızı sağlar.
• Koç, hem olumlu hem de olumsuz alışkanlıklarınızın farkına varmanızı sağlar.

• Mentor, hedeflerinize ulaşırken sizi harekete geçirecek ve gelişmeleri sizinle birlikte izleyecek yaşamı sürdürme yolculuğunuzda ortağınızdır.
• Mentor, bilgi ve ve potansiyelinizi açığa çıkaran, sizi zorlayan ancak kendinizi ve yapabileceklerinizi de görmenize imkan tanıyan kişidir.
• Mentor, hedeflerinizi gerçekleştirmek için gereken araç, yapı, bilgi ve deneyimi sunar.
• Mentor, olumlu ve olumsuz alışkanlıklarınızı fark etmenizi sağlar.

Bundan 10 yıl ve öncesine kadar sadece İş dünyası ve üst düzey yöneticiler için geçerli olan bu iki kavram artık hem iş hem de özel hayatın her alanında değer bulur noktaya gelmiştir. kişiler sadece yönetim basamaklarını tırmandıkça ve performansları hakkında aldıkları geribildirim azaldıkça ya da nereye gideceklerini, zorluklarla nasıl başa çıkacaklarını göremediklerinde değil, iş, kariyer, okul, meslek ya da özel hayattaki her noktada kendilerine yapıcı geribildirim verecek bir koça ya da mentora ihtiyaç duyuyorlar.

Artık sadece dünya devleri değil tüm büyük ya da küçük ölçekli firmalar koçluk ve mentorlük hizmeti için ciddi bütçeler ayırabiliyorlar. Manchester Inc. tarafından Pfizer, Unilever, American Express, Philips gibi dünya devleri ile yapılan bir araştırmanın sonuçları, yapılan bu yatırımların fazlasıyla anlamlı olduğunu gösteriyor. Koçluk programlarına yapılan yatırımın geri dönüşü (ROI- Return on Investment) yapılan ilk harcamanın 5.7 katı olarak dikkat çekiyor! Aynı araştırmaya göre, bu hizmeti alan yöneticilerde çok olumlu gelişmeler görülüyor. Buna göre yöneticilerin

• % 61'inde iş tatmininde artış
• % 77'sinde astlarıyla olan ilişkilerde iyileşme
• % 67'sinde takım çalışmasında artış

Bu faydaların yanı sıra koçluk ve mentorlük hizmetlerinin klasik eğitimlere göre kişi üzerinde çok daha fazla kalıcı bir değişim sağladığı da yapılan araştırmalarda ortaya çıkıyor. Örneğin; Case Western Reserve Üniversitesi'nde yapılan bir araştırmaya göre eğer özel bir takip sistemi kurulmazsa, eğitimlerde oluşan pozitif etki birkaç ayla sınırlı kalabilirken, koçluğun etkisi yedi yıla kadar çıkabiliyor!

Her şeyden önce koçluk programları, koç ile danışan arasında güven ve gizlilik gerektiren bir "Ortaklık" ilişkisine dayanıyor. Bunun yanı sıra karşılıklı sorumluluk ve istikrarlı bir çalışma da şart. Süreçteki temel amaç, danışanın hedeflerini gerçekleştirmesi için eylem adımlarını belirlemek, danışanın güçlü ve gelişmeye açık yönleri ile hedefleri doğrultusunda performansını artırmak ve süreç boyunca kendisine ayna tutmasını sağlamaktır. Programın işleyişi, koç ile periyodik olarak (genelde minimum haftada bir kez) yapılacak birebir görüşmeler ve her seansın sonunda alınacak kararlara dayanıyor. Süreci her biri 60-75 dakikalık 8 ya da 12 seans olarak başlatmak en uygun ve tercih edilen başlangıç şekli. Her görüşmede bir önceki seansta alınan kararlar ve danışanın dönem içinde yaptıkları değerlendirilir. Başarılar birlikte kutlanırken, danışanın hatalardan ders çıkarması ve bakış açısını sürekli geliştirmesi sağlanır.

Aradığınız ne? Koçluk, Mentorlük ya da Psikolojik Danışmanlık? Gelin hem ihtiyacınız olanı hem de diğer soru ve cevaplarınızı paylaşalım! Hazırım diyorsanız, sizi çok zevkli bir yolculuk bekliyor...

Dürüstlük, içtenlik, güvenilirlik ve yüksek duygusal zekâ en önemli özellikler. Koçluk ilişkisi ayrıca karşılıklı güven, saygı ve sorumluluk temellerine dayanıyor. Empatik dinleme ve yeni fikirlere açık olmak son derece önemli. Konuşulanlar gizlilik esasına bağlı olarak sadece koç ve danışan arasında kalıyor.
Danışan, koçtan bir hedefini gerçekleştirmek konusunda destek alır. Süreç boyunca koçtan fikir ve öneri alarak koçun sorularıyla farklı bakış açıları geliştirir ve değişimi yaratacak adımları atar. Koç bunları yaparken danışanın psikolojik sorunlarını çözmeye çalışmadığı için duygusal bir bağımlılık da oluşmaz.

Süreci, her biri 45 – 60 dakikalık 8 ya da 12 seans üzerinden ve en az haftada bir (ilk 3-4 seans için daha sık da olabilir) başlatmak en uygun ve tercih edilen başlangıç şeklidir. Genellikle sekiz seans üzerinden iki ya da üç aylık veya 16 / + 16 seans üzerinde altı aylık veya bir yıllık dönemler için koçla anlaşma yapılır. Sürenin uzunluğu, üzerinde çalışacağınız konulara bağlıdır. Bununla birlikte, sürenin gelişmelere göre uzaması da doğaldır. İlk seanslar hem koçun danışanın mevcut durumunu ve beklentilerini anlaması, hem de danışanın koç hakkındaki ilk izlenimi edinmesi açısında önemli olduğundan daha uzun sürebilir. Görüşmeler tercihen yüz yüze olsa da, karşılıklı anlaşılması halinde telefon ya da skype üzerinden de yapılabilir. Belirlenen hedefe ulaştığınız noktada koçluk hizmeti sonlanır ya da yeni bir hedef ile yeni bir sürece geçilir.

Hizmet aldığınız koçun uluslararası tanınırlığı olan (akredite olmuş) bir kurumdan eğitim almış olması (Gestalt, Adler, CTI, Erickson v.b.) ve alanındaki deneyimi son derece önemlidir. Koçunuzun mesleki bilgi ve birikimi ile ihtiyaç duyduğunuz alanda sahip olduğu geçmiş deneyimleri dikkat edilmesi dikkat edilmesi gereken hususlardır.

Hizmet aldığınız koçun, International Coaching Federation (ICF), European Mentoring and Coaching Counsil (EMCC) veya Koçluk Platformu Derneği (KPD) gibi etik kurallara bağlı çalışan ve belli standartları gerektiren bir meslek örgütü üyesi olması da diğer önemli noktalardır. I.C.F. ’in, P.W.C.’ a 2011’de yaptırdığı bir ankete göre, katılımcıların %44’ü, Koçluğa en temel tehlike olarak eğitimi ve yeterli donanımı olmadan koçluk yapan kişileri göstermişlerdir.

Kimler Koç ile çalışabilir?

• Farklı bakış açılarını keşfetmek isteyenler
• Kişisel gelişim ve farkındalığın hayatın vaz geçilmez bir parçası olduğunu bilenler
• Başarmak ve hedeflerine ulaşmak isteyenler
• Potansiyelini ortaya çıkarmak ve kişisel becerilerini geliştirmek isteyenler
• Kariyerini, ilişkisini, performansını daha iyi hale getirmek isteyenler
• Yaşamını daha kaliteli ve anlamlı sürdürmek isteyenler
• Hedefleri ve Beklentileri olanlar

Bir Koç ile çalışmaya başladıktan sonra hangi farkındalıklar oluşur?

• Öz disiplin sağlarsınız.
• Önceliklerinizi belirlersiniz.
• Ertelemeyi bırakırsınız.
• Kendinizle ilgili farkındalık sağlarsınız.
• Dinlemeyi ve anlamayı öğrenirsiniz.
• Hedeflerinizi daha kolay ve etkin bir şekilde belirlersiniz.
• Kaynaklarınızı daha etkin kullanmaya başlarsınız.
• Hemen etkili adımları atmaya başlarsınız.
• Hatalarınızdan ders çıkarır, sürekli öğrenerek performansını artırırsınız.
• İş ve özel yaşam dengenizi kurarsınız.
• Yaşamınızın lideri siz olursunuz.